Kentering is er, maar er is nog een lange (waterstofsnel)weg te gaan
Vorige week was de driedaagse hoogmis in Rotterdam en zie je een sector groot worden voor je ogen. Een sector vol met hedendaagse uitdagingen waar de weerstand van de fossiele sector ook zichtbaar wordt. De CEO van Total maakte tevens melding van het feit dat groene waterstof nog duur is en fossiel niet zal vervangen. De woorden mogen in de oren van menigeen wellicht hol klinken van eigenbelang het is wel een feit dat de uitbouw van een duurzame huishouding niet zonder slag of stoot realiteit zullen worden.
De meeste oliegiganten wentelen zich nog steeds in hun miljarden winsten en onder het mom van aandeelhoudersbelang (lees: de korte termijn) en nemen hun verantwoordelijk slechts voor een klein deel op. Waar blijven immers de maatregelen die ervoor zorgen dat de vervuiler betaalt? Als je een product maakt moet je ook verantwoordelijk gemaakt worden voor de vervuiling en voor producten voor de recyclage ervan. Alle fabrikanten van welk product dan ook dienen zelf hun afval op te ruimen. Dat dit uiteindelijk betekent dat een eindproduct duurder wordt is een gegeven, maar wel de enige juiste weg naar een duurzame samenleving.
Het Europese ETS systeem, ETS staat voor European Trade System, een systeem waar ze CO2 uitstoot een waarde hebben gegeven per ton, bestaat al vele jaren en het grootste deel ervan was totaal niet relevant gezien er veel te veel gratis rechten werden gegeven aan de grote vervuilers waardoor deze kost verwaarloosbaar was. Eindelijk zien we een kentering hierin komen nu de vele gratis uitstootrechten langzaam worden afgebouwd. Hierdoor zou de prijs richting de 200€ per ton gaan, hetgeen volgens de Verenigde Naties ook nodig is om werkelijk harde keuzes te maken om te beslissen wat we nog willen produceren en wat niet.
We zitten nog steeds in de fase van het zogenoemde ‘laag hangende fruit’ en harde keuzes nog voor ons uit schuiven. Natuurlijk is de snelle uitbouw van meer zon en wind productie in de wereld positief, maar we zien tegelijkertijd dat de verslaving aan fossiele brandstoffen nog steeds stijgt. Vele landen in ontwikkeling zijn nog maar net begonnen aan hun economische uitbouw en voelen zich niet geroepen om de ongemakkelijke feiten onder ogen te zien.
Alle landen willen voor de eigen mensen ‘de Amerikaanse droom’: een eigen huis, auto en luxe wanneer men dit wilt. Deze droom kan echter voor velen nooit bereikt worden omdat we een andere droom dienen na te streven: een die uitgaat van een systeem van verbruikers die de natuurlijke bronnen van onze planeet de tijd geeft om zich te herstellen, zodat er altijd voldoende zal zijn ook voor de generaties na ons.
Terugkomend op de duizenden aanwezigen vorige week in Rotterdam voel je dat het echte startschot nog moet gegeven worden en dat is ook logisch. Zolang bijvoorbeeld de nodige infrastructuur om waterstof te transporteren niet klaar is, lees: de waterstofsnelweg, én opslag nog niet grootschalig is uitgebouwd, kan waterstof zijn plaats als vervanger van onze huidige fossiele grondstoffen nog niet innemen.
De potentie van waterstof staat buiten kijf en heeft zich al vele decennia in delen van de industrie bewezen. De potentie om olie en gas te vervangen is ook aanwezig, maar geen eenvoudige opgave, want waterstof moet je voor een groot deel zelf maken en dat zal altijd duurder zijn dan een gat in de grond boren waar olie en gas uitkomen.
Onze economie draait thans op goedkope brandstof en worstelt vandaag met het vooruitzicht van een kostenstijging die op lange termijn veel houdbaarder is dan de huidige. De groei van groene, witte, roze en blauwe waterstof zal een deel van onze grondstofbehoeften gaan invullen en dit samen met de in overvloed aanwezige groene elektriciteit. Waar het zwaartepunt van productie zal komen te leggen lijkt een logisch gegeven, maar persoonlijk geloof ik eerder dat het beter is dat waterstof het op zoveel mogelijk (verspreide) plaatsen wordt geproduceerd. Onze historische en huidige afhankelijkheid van aardolie en aardgas van een beperkt aantal landen drukt ons immers iedere dag met de feiten op de neus. Met ons geld worden oorlogen gefinancierd en regimes in stand gehouden die hun eigen volk onderdrukken.
De oorlog in Oekraïne veroorzaakt door Rusland is hierdoor ook mogelijk geworden: tot op vandaag ontvangt het regime in het Kremlin immers nog iedere maand vele miljarden vanwege haar olie en gas, geld waarmee ze dood en verderf zaait in andere landen.
Het argument dat groene waterstof vandaag duur is wordt steeds aangehaald in de recente geschiedenis. De eerste zonnepanelen die ikzelf in 2009 op een dak heb gelegd waren ook 600% duurder dan nu. Men vergeet erbij te zeggen dat we al vele decennia technologie en sectoren subsidiëren om ze in de lucht te houden, inclusief de fossiele sector, alsof we een keuze hebben om de leefbaarheid van onze planeet te redden en dus ook onszelf. Alleen door al onze middelen en kracht te bundelen hebben we een goede kans om hierin te slagen.