Vorige week werd België dan toch onverwacht geconfronteerd met een mini black-out bij al onze nationale luchthavens. Tijdens een routine test, waar de reserve generatoren getest werden, viel de nationale vluchtcoá¶rdinator Belgocontrol volledig zonder stroom. Per direct werden alle vluchten geschrapt en de binnenkomende vluchten afgeleid naar nabij gelegen buitenlandse bestemmingen.
Een technisch falen is altijd mogelijk, maar het was wel extra pijnlijk dat een zo vitale schakel zo kwetsbaar is en blijkbaar te weinig reserves heeft om dergelijke calamiteiten te voorkomen. De tienduizenden gestrande passagiers wachten de hele dag op nieuws en uiteindelijk konden ze dan toch vertrekken. De schade (financieel) wordt geschat op een bedrag tussen de 8 en 25 miljoen euro (25 is de kost van een ganse dag), maar dat is exclusief de indirecte schade.
Voor het imago van ons land doet dat geen goed en er zal steeds gerefereerd worden naar onze stroomproblemen in het algemeen. Zonder elektriciteit valt onze samenleving gewoon per direct stil, gezien we zo afhankelijk zijn geworden van onze IT-systemen om al de rest te laten werken. De zoveelste alarmbel om werk te maken van lange termijn oplossingen, maar men werkt de zaken een voor een af. Het langer openhouden van Doel 1 en 2 is een topprioriteit geworden en dit gevoelig dossier vereist alle middelen.
En toch is het volgende werk mogelijk nog veel ingrijpender dan het langer openhouden van bestaande centrales. Belangrijk zal toch zijn om in de juiste volgorde te werken en eerst samen keuzes te maken welk doel we voor ogen hebben. In deze fase kan iedereen meedenken, zo zie je vele ballonen de lucht in gaan. Of het nu energieatollen zijn, opslag via batterijen zoals dhr. Musk van Tesla voorstelt of de grenscapaciteit versterken: het heeft allemaal geen zin als je geen duidelijk doel in voldoende detail hebt omschreven.
Dat dit niet kan zonder onze buren wordt steeds duidelijker als je vorige week ook las dat een stad als Maastricht (en Aken) de definitieve sluiting eist van de kerncentrales van Tihange. Gezien de korte nabijheid (tussen 40-60 km) heel begrijpelijk en in een Europees kader ook logisch dat dergelijke installaties in de toekomst niet meer kunnen zonder fiat van de buren. Dit is natuurlijk wel wederzijds, maar we zouden de pertinente vraag van deze buursteden niet direct van de tafel dienen te vegen, maar de bal ook terug te schieten door te vragen en wat dan?
Dat de Europese hoogspanning netwerkbeheerders bevestigden dat er vandaag voldoende capaciteit (elektriciteit) is, moet men niet zien als een oplossing voor de toekomst. De netwerkbeheerders zeggen simpelweg dat er vandaag voldoende stroom is, maar doen geen uitspraak of deze productie wel gewenst is en deel uitmaken van de oplossing van morgen.
Dat Frankrijk vooral oude kerncentrales heeft en recent heeft bekendgemaakt om het aandeel kernenergie terug te brengen van 75 naar 50 %, komt neer op afscheid nemen van hun overschoten en dus export. Een dergelijk belangrijke factor aan onze zuidgrens zou ons moeten doen beseffen dat import geen enkele garantie biedt op lange termijn bedrijfszekerheid.
Aan de noordgrens indirect hetzelfde daar Duitsland allang besloten heeft om alle kerncentrales te sluiten (toch 30 % van hun productiecapaciteit), wat dan ook neerkomt op het verminderen van zowat alle export mogelijkheden. Natuurlijk gaat er op duurzame piekmomenten (bv. als er veel wind is) nog altijd stroom de grenzen over, maar we hebben oplossingen nodig die ons ieder uur van het jaar bedrijfszekerheid geven (8760 uren dus). Doe daar de komende tien tot vijftien jaar de sluitingen bij van zowat alle oude kolencentrales in Duitsland en men kan zich afvragen hoe ze dit gaan kunnen opvangen. Onze Nederlandse vrienden worden wellicht ook exporteur naar hun oosterburen. Dergelijke druk op het wegvallen van grote hoeveelheden basislast energie (lees: energie die iedere seconde van de dag voorradig is) vergt goede oplossingen. Duitsland mikt op zijn duurzame groei in combinatie met het versterken en vergroten van zijn hoogspanningsnetwerk (vooral van Noord, waar veel wind is, naar Zuid-Duitsland) en gascentrales. De vraag is alleen wie gaat die bouwen want de Duitse energiegiganten RWE en Eon staan vandaag niet garant voor deze visie. Zij bloeden vandaag hevig door de aantasting van hun kasstromen (lees: sluiting kerncentrales), de miljarden afschrijvingen (op onder andere gascentrales die men morgen weer nodig heeft) betekenen een extra onzekerheid voor dit scenario.
Dichter bij huis (lees: NPG) was ik afgelopen vrijdag te gast bij de rechtbank waar wij via kortgeding onze leverancier Weltec er willen toe aanzetten nu eindelijk de herstellingen door te voeren aan de nog steeds niet-opgeleverde centrale in Peer. De centrale heeft nu reeds een vertraging van zes maanden in zijn oplevering en de verwachting is dat, als de rechtbank een uitspraak doet die Weltec ertoe vraagt om de herstellingen te beginnen, die toch nog grosso modo vijf maanden gaat duren. Opvallend vond ik wel dat hun advocaat de Nederlandse taal niet machtig was wat in een land als België met veel uitstekende advocatenbureaus toch niet zo moeilijk zou moeten zijn.
Wij hopen vooral dat men begrijpt dat wij als klant gewoon vragen waar we recht op hebben als je een centrale hebt besteld, namelijk dat hij werkt zoals is afgesproken. De energie die wij dienen te steken in onze leveranciers en hun verzekering ertoe aan te sporen om hun verantwoordelijkheid te nemen, vergt veel, maar is nu eenmaal noodzakelijk. Dat NPG dankzij zijn aandeelhouders alle investeringen vorig jaar (meer dan 35 miljoen euro) volledig zelf heeft gedaan, geeft ons nu het voordeel om een dergelijke vertraging te verdragen en op een later tijdstip de volledige financiering opnieuw te bekijken. Een pluim trouwens voor het advocatenkantoor dat ons begeleidt in deze zaak zijnde Monard uit Hasselt, maar zij zouden hun werk niet goed kunnen doen zonder de tomeloze inzet van onze mensen die hun uiteindelijk voeden met de juiste informatie.