Viel gisteren weer van mijn stoel bij het lezen dat in Nederland twee provincies geen capaciteit meer hebben om klanten aan te sluiten, een en ander tot nader order. Dat Nederlands Limburg als eerste aan de beurt komt is wellicht minder verrassend gezien de geografische ligging van de provincie welke dichter bij België ligt dan Nederland. Wat vooral opviel was de communicatie over de oorzaken.
Wat zijn de oorzaken van deze drastische maatregel? Paradoxaal genoeg zijn ze de oorzaak van succes en niet van falen in eerste instantie. Succes omdat de economie in de provincie Noord Brabant al jaren hard groeit en één van de motoren mag genoemd worden van de goede prestaties van de Nederlandse economie. Voor Nederlands Limburg is de reden anders en heeft hij meer te maken met het feit dat de spreekwoordelijke appendix van Nederland ver van het kernnetwerk af ligt en ook helemaal op het uiteinde. Het hoogspanningsnetwerk stopt letterlijk op een gegeven ogenblik en raakt zelfs niet tot in het diepe zuiden van Limburg.
In diverse rapportages werden vele oorzaken genoemd die zeker ook hebben bijgedragen tot de verzadiging van het netwerk, zaken zoals de opkomst van laadpalen, warmtepompen, omschakeling van bedrijven van aardgas naar elektriciteit, zijn allemaal terechte aanwijzingen. Alleen viel mij op dat er één ding niet centraal stond en dat is de explosie van zonneparken kris kras door de provincies heen die werkelijk ontploft zijn qua vermogen. Nederland is op vier jaar tijd van minder dan 3 GW naar meer dan 13 GW gegroeid.
Hier ligt de oorzaak of in elk geval één van de hoofdredenen van de huidige problemen met het netwerk, dat immers nooit gebouwd werd om met een dergelijke decentrale en wisselvallige vorm van elektriciteitsproductie om te gaan. Men heeft de subsidiekraan simpel gezegd gewoon opengezet zonder daar enige beperking op te leggen waardoor bedrijven zich terecht zijn gaan toeleggen op gigantische zonneparken op landbouwgrond.
Een gemiste kans als je het mij vraagt, want deze ongebreidelde groei is nu in het eigen gezicht ontploft en dat is zeker niet de schuld van de bedrijven die deze parken hebben ontwikkeld. Men heeft volledig legitiem gebruik gemaakt van het subsidiesysteem dat de overheid in het leven had geroepen om zijn achterstand weg te werken. Nederland bungelde immers jarenlang onderaan het lijstje van landen die te weinig duurzame productie had uitgebouwd.
Op vier jaar tijd is de situatie helemaal omgedraaid en is Nederland wereldkampioen zonneparken geworden, maar zijn de gevolgen niet te overzien of beter gezegd zien we nu de gevolgen. Groeien doet men met vallen en opstaan en hier krijgen we een mooi voorbeeld van succes met negatieve gevolgen. Dat het zwaartepunt van duurzame productie volledig is doorgeslagen naar zonneparken is op zijn minst onwenselijk en zelfs te vermijden. Toch zeker als er geen lokale afname is van de geproduceerde energie.
Het dumpen van zonne-energie, wat in de sector vaak als fatale energie wordt genoemd gezien je niet weet wanneer er geleverd wordt, op de diverse stroomnetten zorgt niet alleen voor verzadiging maar draagt weinig tot niets bij aan de verduurzaming van onze energiehuishouding op jaarbasis. Natuurlijk als de zon schijnt roept men Eureka en zwaait men met grote cijfers in de energiemix, alleen moet men het resultaat op jaarbasis zien en daar is elektriciteit opgewekt door zonneparken (helaas) verwaarloosbaar klein.
De 13 GW zonneparken die nu hoofdzakelijk op de grond staan in een land waar de zon slechts weinig schijnt had men beter in Griekenland of Spanje geplaatst. Zo had het rendement al direct verdubbeld kunnen worden. Verder denk ik dat Europa het continent in zones dient in te delen met een juiste focus voor een ieder, zodat de puzzel een geheel kan vormen. Ieder land doet nu exact hetzelfde ook al zijn bepaalde gebieden gewoon niet geschikt voor de toepassingen. Wind op land is allang een achterhaald streven met uitzondering van havengebieden bijvoorbeeld in kleine dichtbevolkte landen zoals België en Nederland waar overheden beter uitsluitend in wind op zee zouden investeren en de middelen op land gebruiken voor andere zaken.
Dat de netbeheerders nu de zwarte piet krijgen toebedeeld is volkomen onterecht!Er is en werd al langer gewaarschuwd voor de ongebreidelde groei en we krijgen nu de rekening van ondoordacht beleid gepresenteerd. Beleidsmakers die ervoor gekozen hebben om de signalen te negeren en nu moord en brand roepen op de eerste rij zitten dat bedrijven geen aansluiting meer kunnen krijgen. Enig gevoel voor en kennis van de feiten en dus de waarheid zijn hier zeker op hun plaats. Op korte termijn dient men harde keuzes te maken en tevens zijn beleid efficiënt aan te passen.