Deze week werd er melding gemaakt dat de centrale van Nuon in Seneffe in het gedrang zou komen. Op zich niks nieuw daar dit project al enige tijd in de diepvries zat ongeacht de wens van Vattenfall om Nuon België te verkopen (lees de beslissing om het project in de diepvries te zetten was al genomen voor dat beslist werd om Nuon België in zijn geheel te verkopen).
Dat de media er nu opnieuw melding van maakt, hangt volgens mij meer samen met het feit dat grote investeringen tot nu toe in nieuwe productie uitblijven. De achterliggende redenen zijn niet altijd moeilijk te vinden. Enkele weken geleden sprak ik er al over dat de spread tussen gas en elektriciteit gewoon te klein is om rendabel een gascentrale in te zetten (toch zeker continue), wellicht kan het nog als piekcentrale, maar dat heeft alleen maar zin als je dan al centrales of output hebt die continue produceren.
Een tweede reden die regelmatig wordt aangegeven is de onzekerheid over het al dan niet openhouden van de oude kerncentrales. Volgens mij is dat maar voor een klein deel waar hier de huidige dominantie van de historische marktspeler eerder aan de grondslag ligt. Die gaat veel verder dan alleen maar kernenergie, vermits het hebben van een dergelijk dominante positie eigenlijk betekent dat je de markt controleert. Niet dat men dit als een fout kan aanwrijven aan deze partij, maar als overheid dient en waaraan je wel iets kan doen aan dominantie vanuit het verleden. Het herverdelen van ons productiepark en/of zijn output is noodzakelijk en iedereen geeft dat ook toe. Geeneen partij zou meer dan 20% van een marktdeel mogen bezitten. Met marktdeel bedoel ik de verschillende delen van de geliberaliseerde energieketen zijnde levering en productie.
Voor de centrale in Seneffe is het op korte termijn wellicht te laat door tijdsgebrek, maar uitstel hoeft geen afstel te zijn. Partijen die willen investeren kunnen dit altijd in ons land, maar dan als de marktomstandigheden meezitten. Verder zou ik met de overheden gaan spreken wanneer men een grote investering plant, daar zij mee zal moeten in het spreekwoordelijke bad. In het verleden heeft men tijdens een monopolie kunnen investeren in productie. Op voorhand werd dan bepaald hoe snel de centrale werd afgeschreven. In een land als België waar de grootste marktpartij een zeer dominante marktpositie heeft, dienen de overheden de voorwaarden te scheppen om dergelijke investeringen mogelijk te maken. Het feit dat ze nu uitblijven bewijst dat deze voorwaarden niet aanwezig zijn (in Nederland blijkbaar wel dus kan men gaan kijken waar de oorzaken liggen en wellicht leren wat er dan wel nodig is om aantrekkelijk te worden als land).
Verder kreeg ik van de week een vraag over de zogenaamde gratis kWh die wij in Vlaanderen krijgen per gezinslid. Persoonlijk ben ik nooit voorstander geweest van de gratis politiek want deze heeft geleid tot heel wat verborgen kosten. Iedereen in België begrijpt dat gratis energie niet kan, de kost wordt gewoon verborgen gehouden in bijvoorbeeld het distributietarief. Verder doet men niks aan de eigenlijke energieconsumptie, integendeel, je geeft als overheid een signaal dat energie niets kost en dat je de energie die je dan zogenaamd gratis krijgt, zeker ook moet verbruiken.
Mijn voorstel is om zo snel mogelijk te stoppen met dit slechte systeem en de gelden die bespaard worden te gebruiken voor zaken die echt iets bijdragen aan onze energiehuishouding, bijvoorbeeld energie besparen (lees extra stimuli voor isolatie of investeringen in slimme oplossingen zodat we minder energie nodig hebben bijvoorbeeld micro-wkk).
De Vreg bekijkt dit momenteel en zal haar advies naar de bevoegde minister goed moeten onderbouwen vermits het afbouwen van zogenaamde verworvenheden in ons land niet gemakkelijk te ontmantelen zijn. Ze zal vooral moeten uitkijken dat men aantoont dat men met de bespaarde gelden nuttiger dingen kan doen die de factuur van de burger zal laten dalen of in ieder geval efficiënter zal maken.