Volgens een recente studie van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) en het Ruimtelijk Planbureau zal Nederland zijn doelstellingen inzake duurzame energie niet halen tegen 2020 of 2023. Deze weinig verbazende conclusie is reeds enige jaren bekend gezien de zeer beperkte vooruitgang van nieuwe duurzame productie-eenheden.
Opvallender is dat men zich toch nog aan voorspellingen durft te wagen maar dat is zoals het weer op lange termijn voorspellen. Gezien de Nederlandse overheid ieder jaar de klok van zijn regelgeving weer helemaal op nul zet, klopt de voorgaande zin ook nog. Het is mij een raadsel op welke basis deze - overigens zeer capabele - instellingen tot hun voorspelling van 10.6% tegen 2020 zijn gekomen. (Het doel is normaal gezien 14% groene energieproductie tegen 2020).
Het kan bijna niet anders dan dat men een aantal aannames heeft gedaan die vandaag nog niet bestaan en daarvoor wordt de onderbouwing van de berekening wel op heel los zand gemaakt. Buiten de reeds geplande, vergunde en van subsidie voorziene windmolenparken op zee en land is het voor de rest onmogelijk om te voorspellen hoeveel nieuwe productie erbij komt. Je kan bijvoorbeeld het verleden of dit jaar niet gebruiken om een groeilijn naar de toekomst door te trekken vermits de overheid geen enkel beleid heeft dat langer gaat dan 12 maanden.
Dhr. Ed Nijpels die de kar trekt van het vorig jaar afgesloten energieakkoord, moet zich stilaan toch wel beginnen afvragen hoe men ooit van start kan gaan om nog maar enigszins in de buurt te komen van de duurzame doelstellingen. Verder beweren ze dat als het beleid dat nu bestaat wordt voortgezet, men wellicht 12.6% kan bereiken tegen 2020. Alleen gaat bijvoorbeeld de huidige SDE+-regeling niet verder dan dit jaar en heeft men eigenlijk al beslist om met de huidige SDE-regeling niet verder te gaan.
Op zich een goede beslissing van de bevoegde minister Kamp om gewoon te stoppen met SDE want geen enkel jaar heeft dit systeem zijn doelstellingen behaald of zelfs nog maar de helft (lees: minder dan een tiende). Het gekke is dat we op vier oktober 2014 nog steeds niks weten wat er dan wel in de plaats komt om bovenstaande doelstellingen te behalen. Kunt u zich een bedrijf voorstellen dat in oktober nog niet weet wat zij drie maanden later als dienst of product in de markt gaan zetten om hun doelstellingen te behalen van vier miljard euro bijvoorbeeld?
Zelfs als men erin zou slagen om vanaf volgend jaar wel de nodige investeringen op gang te brengen (wat onmogelijk is gezien er een gat is geslagen van een kleine vijf jaar sinds men met de vorige regeling was gestopt, lees: MEP), dan volstaat de huidige jaarlijkse theoretische ondersteuning van 3.5 miljard euro niet meer. Kijkende naar dit jaar had men twee weken geleden nog maar 500 miljoen euro van de 3.5 miljard euro toegekend aan nieuwe duurzame productie. Nu moet u weten dat een groot deel van de 500 miljoen euro toegekend op papier aan projecten met grote kans, nooit gebouwd zullen worden. Kijkende naar de voorgaande jaren werd steeds het volledig bedrag (3-3.5 miljard euro) toegekend aan projecten om dan een jaar later te moeten constateren dat meer dan 90% van de projecten nooit werden gerealiseerd.
Waarom? Wel de overheid had dit zelf in de hand gewerkt door de jaarlijkse ondersteuning in vier stukken te delen en om de drie maanden projectontwikkelaars te laten inschrijven. Nu was het systeem zo opgebouwd dat de eerste schijf ook betekent dat de subsidie per KWh lager is (m3 gas) waardoor de ondersteuning eigenlijk ruim onvoldoende is om een rendabel project te krijgen. Daar partijen in deze ratrace gevangen zaten/zitten ging men in een soort collectieve waanzin zijn project aanbieden in de eerste en tweede tranche waardoor meestal het geld al op was tegen dat september (derde tranche) eraan kwam.
Normaal gezien zou het collectief aan ontwikkelaars gewoon gezamenlijk naar de overheid hebben moeten gaan om te zeggen dat dit geen zin heeft maar er is een oud spreekwoord dat nog altijd geldt verdeel en heers. Zowel bij het agentschap ondernemen als bij EZ (Economische Zaken) zijn de verantwoordelijken zeer goed op de hoogte en capabel genoeg om te zien wat er gebeurde en toch liet men begaan. Waarom? Wellicht weet u het antwoord
Zover het verleden en het heden (want dit jaar is SDE+ volledig ten onder gegaan gezien de ontwikkelaars en energiebedrijven oftewel verdwenen zijn naar andere landen of hun duurzame ontwikkelingen gestopt zijn) maar laten we nu naar de toekomst zien. Als men vandaag kijkt naar het volledig ontbreken van een energievisie over de verduurzaming van het Nederlands energiepark, dan lijkt de huidige regering er ook geen enkele interesse in te hebben. Als men enkele maanden voor de start van een nieuw jaar zelfs geen beleid heeft aangekondigd om de doelstellingen van het jaar erop te behalen, dan mag men zich terecht zorgen gaan maken.
Wat zou er dan wel dienen te gebeuren? Wellicht is men aan het bestuderen wat dan wel zou kunnen werken en kijkt men naar andere landen en hopelijk ook naar België. Een uitwisselbaar certificatensysteem dat gebaseerd is op capaciteit en productie zou voor beide landen en regio's (Vlaanderen en Wallonië) een geweldige stimulans kunnen geven. Dat het certificatensysteem bij ons onder vuur ligt heeft te maken met de vorige regering in Vlaanderen die de distributienetbeheerders niet de mogelijkheden heeft gegeven om hun steeds groter wordende voorraad door te geven aan de leveranciers. Het niet verhogen van de quota naar de leveranciers toe, en uiteindelijk naar de eindklant, is met voorbedachte rade gedaan en niet meer of minder dan een daad van verzuim. Dat deze berg ons zal komen achtervolgen is allang geweten en het bedrag zal gespreid dienen te worden over vele jaren. De schade is wel geschied want de media en de oppositie in het parlement (nota bene degenen die dit veroorzaakt hebben) zullen moord en brand roepen terwijl het systeem zelf het meest transparante en goedkoper is dan de systemen zoals in Duitsland (feed-in systeem).
Dat het certificatensysteem dient aangepast te worden aan zowel een capaciteitsvergoeding (lees: beschikbaarheid zodat op momenten dat er teveel windenergie is deze kan afgeschakeld worden of over gaat als opslag) als productievergoeding begint bij velen nu wel te dagen en de ondersteuning dient nog meer op maat gemaakt te worden. Begrijpt u dat een biogascentrale vandaag nog maar tien jaar ondersteuning krijgt en een windmolenpark vijftien jaar? Dit terwijl de investering in een biogascentrale meer dan dubbel zo duur is en men er ook duurzame brandstof in moet brengen die geld kost!
Verder dienen we alle beschikbare bewezen technologieën in te zetten zoals biogas als transportbrandstof (CNG), groen gas in het netwerk, opslag via waterstof, waterstof als aandrijving voor onze vrachtwagens en auto's, etc. De oplossingen zijn er maar de visie ontbreekt en soms ook de schaalgrootte. Daarom zou bijvoorbeeld Vlaanderen de hand kunnen uitreiken naar Nederland en dit soort innovatie samen grootschalig kunnen uitrollen. Iedere nieuwe regering biedt nieuwe kansen en onze wil om economische groei te creëren dienen we als motor te gebruiken voor deze uitdagingen.