Het is nu twintig jaar geleden dat de Belgische toenmalige regering onder leiding van premier Verhofstadt de wet op de kernuitstap goedgekeurd heeft maar reden tot een feestje geeft dit niet.

De toenmalige regering waarvan de Groenen ook onderdeel uitmaakte en waar de toenmalige staatssecretaris Dhr. Deleuze de groter initiator was van de kernuitstap had wellicht toen enige logica voor zich en was tevens een daad van goed bestuur.  Goed omdat men lang op voorhand de sluiting aankondigde zodat het land en de volgende regeringen zich konden voorbereiden op de sluiting van meer dan de helft van zijn elektriciteitsproductie.

De wet op de kernuitstap had echter één essentieel mankement te weten het vervolg: wat ging de kerncentrales vervangen?  Wellicht hoopte men dat dat de net vrij gemaakte energiemarkt wel zelf zou gaan zorgen voor een oplossing.

Dat energie macht is werd vorig jaar nog eens onomstotelijk bewezen, de inval in Oekraïne door het regime in het Kremlin drukte Europa direct met de feiten op de neus.  Afhankelijk zijn van import voor zijn energiebevoorrading blijft een balans oefening en maakt je kwetsbaar.  De jaren 70 met zijn oliecrisis ligt wellicht al ver in ons geheugen, maar ook toen kregen we een bewijs van deze kwetsbaarheid.

De Amerikanen hadden eenzelfde kwetsbaarheid een vijftiental jaar geleden met de vondsten van schaliegas en olie. Toen werd er beslist om voor volledige onafhankelijkheid te gaan en werden de Verenigde Staten zowat de grootste producent.  Deze onafhankelijkheid zorgt er overigens voor dat het land op dit moment slechts een marginaal effect ziet van de zenuwachtigheid op de fossiele brandstofmarkten.

Per saldo verdienen de Verenigde Staten dik aan deze crisis gezien ze hun eigen geproduceerde gas voor een forse prijs aan Europa verkopen.  Tel uit je winst: geen import maar eigen productie is al goed voor je handelsbalans en daar bovenop ook nog export door de huidige energiecrisis in en naar Europa.

Terugkomend op de Belgische uitstap van kernenergie kun je wel zeggen dat de timing eerder ongelukkig is, maar dat kun je de toenmalige regering niet verwijten.  Maar de omstandigheid dat de Belgische hoogspanningsnetwerkbeheerder Elia nu begint te piepen is toch enigszins verrassend te noemen. De laatste vijf jaar was het toch stil aan deze kant en eerder geruststellend, de berichten in de trant van “wir schaffen das” waren duidelijk aanwezig en nu is ineens alles anders.

Natuurlijk kan men redenen genoeg verzinnen: de oorlog, de forse prijsstijging van aardgas, de Franse problemen met hun kerncentrales, maar ze verklaren zeker niet alles.  Dat men vandaag om vijf na twaalf op zijn knieën moet gaan smeken bij de eigenaar van de kerncentrales om ze toch maar wat langer open te houden is een echt zwaktebod.  Buiten de mogelijke verlening van twee kerncentrales met tien jaar komt daar nu het verzoek bovenop om een drietal kerncentrales 1 of 2 winters langer open te houden.

Het bedje is gespreid voor de huidige eigenaar, zeer begrijpelijk dus dat Engie dit bijkomend verzoek gaat aangrijpen om te eisen dat de kost voor de lange termijn opslag van het kernafval wordt bepaald.  Het bepalen van de prijs is direct ook een plafond en zo kan het bedrijf deze kost ook gaan opnemen.  De kans dat de nv België hiervan de dupe wordt is levensgroot, maar dat weten we pas veel later en dan, tja dan is de huidige regeringsploeg allang verdwenen.  Het huidige onderhandelingsproces wat al veel te laat in gang werd gezet met eerst gevraagde verlening van twee kerncentrales voor tien jaar en nu daar bovenop ook het verzoek om voor drie kerncentrales hun definitieve stopzetting uit te smeren met twee extra winters begint stilaan op een soap te lijken.  Benieuwd wat het volgende verzoek wordt, even raden, laten we alle kerncentrales toch maar twintig jaar langer open houden.  De inhoud van het volgende regeerakkoord? Het blijft maar een berekende gok natuurlijk.