De impact van de stijging van de gas- en elektriciteitsprijzen begint nu in zijn volle gewicht door te sijpelen in de samenleving. Politici van links tot rechts voelen de bui al hangen en doen hun best om toch maar snel wat tijdelijke maatregelen voor te stellen om de pijn te verzachten.
Niet alleen gezinnen maar ook bedrijven kreunen onder deze forse en onverwachte stijging van de energieprijzen en zijn als dusdanig ook slecht voorbereid. Natuurlijk spelen er éénmalige factoren zoals een vorige strenge winter en geopolitieke spanningen die tijdelijk de stijging nog eens extra elan geven maar dat is zeker niet de enige reden.
De wens om de fiscaliteit duurzaam te maken en dus een verschuiving van groen naar fossiel te krijgen is al jaren gekend maar de politiek heeft tot nu toe lijdzaam als toeschouwer aan de zijlijn gestaan. Hoe krijg je het nog uitgelegd dat steenkool, kerosine, scheepsdiesel en aardgas minder belast worden dan groene stroom. Buiten de impact op uw factuur hebben we toch ook de ambitie om tegen 2050 CO2 neutraal te worden als samenleving om ons klimaat niet op hol te laten slaan?
Pijnlijk is het om te zien dat vele proefballonnen ook nu weer worden opgelaten door excellenties van links tot rechts zonder enig voorafgaand onderling overleg. Normaal gezien zou je toch denken dat bij deze energiecrisis een werkgroep bestaande uit een aantal ministers met bevoegdheden zoals energie, financiën en klimaat onder de leiding van de premier werk zouden maken van een visie en uitrolplan om nu eindelijk werk te maken van deze nodige duurzame fiscale hervorming.
In het parlement riep de premier dat een btw daling een gat zal slaan in de staatsfinanciën wat zonder meer correct is als je geen visie hebt op de juiste fiscale druk. Nochtans is dit op termijn niet echt nodig, een verschuiving van groene energie naar fossiele grond/brandstoffen kan budgettair neutraal. Tijdelijk zou men de btw ook op aardgas kunnen laten dalen totdat de prijzen weer genormaliseerd zijn om deze dan zelfs hoger te maken dan nu. Zo krijgt men deze extra korte termijn kost later terug.
Ook voor andere sectoren zoals scheep- en luchtvaart is er een noodzaak voor een andere fiscale druk op het gebruik van fossiele brandstoffen, een verhoging is niet meer dan normaal als je sectoren wilt stimuleren om voor goedkopere duurzame oplossingen te gaan. Een btw verhoging en introductie in deze sectoren dient geleidelijk te gaan en lang op voorhand aangekondigd te worden zodat sectoren de tijd krijgen om zich aan te passen.
Het streven om tegen 2030 al naar 55% reductie te gaan van broeikasgassen, lees CO2 reductie, is geen vodje papier en ook geen optie maar een harde doelstelling. Fiscaliteit is bij uitstek een goed middel om te stimuleren.
Voldoende kunnen verwarmen is een basisbehoefte in tegenstelling tot het nemen van het vliegtuig of het bestellen van ons speelgoed in China dat dan per boot naar hier komt. Dat men dit zou moeten zien in de fiscale druk voor noodzaak versus luxe is niet meer dan normaal. Het probleem is dat de luxe allang niet meer zo bekeken wordt maar eerder als een noodzaak om onze economische groei toch maar te beschermen.
Een tweede luik moet zijn om harde doelstellingen te introduceren voor het isoleren van alle woningen in een land en bij uitbreiding ook de bedrijfspanden. De normen zijn reeds lang gekend alleen ontbreekt het uitrolplan, bijbehorende budgetten en einddatum. De datum op zich is wel gekend want tegen 2050 moeten we ervoor zorgen dat alle wonen optimaal geïsoleerd zijn of vervangen door nieuwe. Ook deze investering is budgettair neutraal op termijn gezien niet gebruikte energie zich altijd terugbetaald.
Dat de speeltijd allang voorbij is in het energiedossier is allang geweten, de samenleving verdiend de aandacht aan dit onderwerp dat op termijn een veel grotere impact heeft dan de huidige pandemie.