Zoals gezegd in mijn vorige blogtekst had ik een tiental dagen geleden een interessante ontmoeting met een tiental bedrijven waar ik de kans kreeg om een visie te delen hoe onze energiebehoefte, toekomst en impact er kan gaan uit zien.

Wat mij opviel in de nabeschouwingen dat een aantal van hun zeer concreet met maatregelen bezig zijn om hun ecologische voetafdruk te verminderen. En niet alleen als individu, maar zelfs als bedrijf en waar nodig hun werking aan te passen. De bezorgdheid over ons klimaat, milieu en de plaats van de mens in dat geheel leek mij oprecht en was verfrissend te noemen na mijn tochten in Brussel van de laatste acht maanden.

De visie die men met mij deelde vond ik verrassend want deze staat in schril contrast tot de waan van de dag in de Wetstraat (lees de politiek in hun visie op energie, klimaat en milieu). Men geraakt in de politiek vandaag niet veel verder dan het opgooien van ballontjes of zoals onze federale minister Marghem moet doen het puin ruimen van collega's die er voor haar zaten. De saga rond het wel of niet langer openhouden van kerncentrales, de reactoren met haarscheurtjes, de nucleaire taks, de groene stroom kost doorrekening, etc., zorgen ervoor dat er niet structureel wordt nagedacht over wat we wel willen voor onze toekomst en de volgende generaties.

De bereidheid van deze ondernemingen (omzet tot 1 miljard euro) om mee te denken in de noodzakelijke verandering naar een meer duurzame en vooral houdbare economie is bemoedigend te noemen en wellicht is het een idee om een visie te ontwikkelen vanuit de economie en deze dan aan de politiek voor te leggen. De actie die Elia vorig jaar gestart had met het definiëren van de bouwstenen van een energiepact/strategie op lange termijn legt inmiddels al een jaar weg te kwijnen en het is nog maar de vraag of dit werk ooit nog zal gebruikt worden.

De signalen zijn niet bemoedigend daar ik hoorde dat de Vlaamse overheid in het najaar haar visie zou gaan presenteren op onze energiesector en haar noden op de lange termijn. Nu wil ik zeker niet de kundige medewerkers bij mevrouw Turtelboom onderschatten, maar deze oefening willen doen op het eiland Vlaanderen heeft geen zin. Niet alleen ontbreken de machtsmiddelen om uit te voeren wat noodzakelijk is, maar is samenwerking zelfs over de grenzen heen onontbeerlijk om enige impact en kans van slagen te hebben.

Is men wellicht vergeten dat we structuren hebben zoals de Benelux organizatie die een dergelijke oefening waarschijnlijk met plezier zouden begeleiden en zo de noodzakelijke synergie en afstemming kunnen bewerkstelligen gezien de grote van de noodzakelijke investeringen. Het blijft positief dat iedereen snel zijn visie op onze sector wil communiceren, maar kwaliteit dient te primeren boven snelheid. Een communicatie na de zomer lijkt me onrealistisch snel om een energie visie te bouwen die decennia lang moet meegaan en vooral als doel hebben om tegen 2050 af te zijn van onze fossiele verslaving.

De recente aankondiging in Vlaanderen dat de ondersteuning voor windenergie nog naar beneden kan lijkt me enigszins wereldvreemd op een moment dat de elektriciteitsprijzen op de beurzen nog steeds flirten met het absolute nulpunt (lees het punt waarop we steeds meer productiebronnen verliezen vanwege niet rendabel). Natuurlijk zijn er soms dalingen in de technologie en is de schaalvergroting van bijvoorbeeld de windindustrie hier ook de oorzaak van. Massaproductie zorgt nu eenmaal voor schaalvoordelen alleen is dit slechts een deel van de kost. De hoge grondvergoedingen die betaald dienen te worden zijn het gevolg van een blind vertrouwen in de vrije markt zonder dat er voldoende rekening wordt gehouden met zaken van nationaal belang. Zoals premier Cameron het goed verwoorde is energie gewoonweg te belangrijk om over te laten aan het geweld van de vrije markt. Gezien premier Cameron lid is van de conservatieven en altijd paraat gestaan heeft voor vrije marktwerking kan men hem niet echt te verdenken van linkse ideeën.

De vele praatbarakken ten spijt over zaken zoals klimaat (lees de klimaatconferenties waarvan de volgende in Parijs is), energie en milieu is de vooruitgang en het resultaat niet voldoende. Zelfs het zogenaamde gidsland Duitsland met zijn Energiewende worstelt met een nooit geziene CO2-uitstoot door zijn kolencentrales en roept dan maar dat de toekomst er beter zal uit zien. Nu we net de warmste nacht ooit gehad hebben enkele dagen geleden zou het toch stilaan duidelijk moeten worden dat men met moeder natuur niet moet spelen en dat de verwachte stijging van de temperatuur wel eens veel sneller impact zal kunnen gaan hebben.

Het blijft verrassend dat tien toevallige bedrijven meer zinnige dingen konden zeggen over een visie op energie in de toekomst en hun mogelijke rol daarin.